Osnovni podaci

Geografija

Požarevac je značajan administrativni, ekonomski i kulturni centar Srbije. Nalazi se na 15 – ak kilometara od Koridora 10, i na veoma značajnoj pruzi Beograd-Bor-Zaječar, koja povezuje Timočku krajinu i celu istočnu Srbiju sa mrežom železničkih pruga Republike Srbije. Smešten je između tri reke: Dunava (Koridor 7), Velike Morave i Mlave.

Smešten je između tri reke: Dunava, Velike Morave i Mlave i ispod brda Čačalica.

Teritorija grada zahvata površinu od 491 kvadratnog kilometra, od čega čak 80% ukupne teritorije čini obradivo zemljište. Ta zemlja predstavlja i jedno od najvrednijih bogatstava ovog kraja, plodnu stišku ravnicu i pomoravsko, podunavko i mlavsko priobalje.

Sastoji se od 2 gradska (grad Požarevac i gradska opština Kostolac) i 25 seoskih naselja, oko 75.000 stanovnika. Sam grad Požarevac ima 44 000 stanovnika, sa selima oko 61 000. Požarevac je, kako privredni i kulturni, tako i administrativni centar i sedište Braničevskog okruga, od velikog značaja za ceo region. Braničevski okrug pored Požarevca obuhvata i opštine Veliko Gradište, Golubac, Žabari, Žagubica, Kučevo, Malo Crniće i Petrovac.

Dan grada Požarevca i slava Požarevca je Sveta Trojica. Grad obeležava i 15. oktobar, Dan oslobođenja u Prvom i Drugom svetskom ratu.

Saobraćajnice

Ukupna dužina puteva na teritoriji grada Požarevca iznosi 183 km, od čega se 165 km svrstava u kategoriju sa savremenim kolovozom. Magistralni putevi čine 48 km, a mreža lokalnih puteva 64 km savremenog kolovoza. Iako je povezanost naselja u gradu Požarevcu zadovoljavajuća, još uvek je nedovoljno izgrađena lokalna mreža puteva, kao i mreža sa savremenim kolovozom.

Grad Požarevac se nalazi na veoma značajnoj pruzi Beograd-Bor-Zaječar, koja povezuje Timočku krajinu i celu istočnu Srbiju sa mrežom železničkih pruga Republike Srbije.

Privreda

Požarevac je jedan od najvažnijih industrijskih centara u Srbiji. Industrijska struktura je izuzetno diverzifikovana, a preovlađujuće privredne grane su: poljoprivreda, energetika i prehrambena industrija. Nosioci razvoja industrije Požarevca u različitim oblastima su: Koncern zdrave hrane „Bambi“, Privredno društvo „Termoelektrane i kopovi“ Kostolac, „ARIVA Litas“, „Union MZ“, PP „Filip“…

Na području grada Požarevca, registrovano je oko 600 privrednih društava, 2000 preduzetnika, 200 udruženja i oko 100 sportskih udruženja i saveza.

U poslednjih  nekoliko godina grad je izgradio i infrastrukturno uredio jednu industrijsku zonu površine oko 9, 5 hektara, i kupio fabriku šećera površine oko 22 hektara i oko 40 000 m2 poslovnog prostora, koji takođe nameravamo da prilagodimo potrebama investitora. Nastojaćemo da kupovinom ostalih pogona koji više ne rade kompletiramo čitavu staru industrijsku zonu.

Najveće mogućnosti za razvoj vidimo u prehrambenoj industriji, za koju imamo solidnu sirovinsku bazu, obrazovni kadar i tradiciju, energetici, obradi i preradi metala (zbog blizine Železare), a nastojaćemo da privučemo investitore i iz oblasti telekomunikacija i IT sektora.

Požarevac je trenutno jedan od glavnih trgovinskih centara u istočnoj Srbiji.

DIJASPORA

Veliki broj naših sugrađana živi i radi u inostranstvu, pre svega u Austriji i Italiji. Prema poslednjim podacima, njih oko 8 500 živi i radi u inostranstvu.

ISTORIJA

Grad se prvi put pominje 1476. godine, a postao je poznat posle Požarevačkog mira zaključenog 1718. godine između Austrije, Venecije i Turske. Prva škola u Požarevcu  i jedna od najstarijih u Srbiji osnovana je u okviru lokalne pravoslavne crkve još 1733. godine (danas nosi ime Dositeja Obradovića).

Grad doživljava procvat dolaskom knjaza Miloša Obrenovića na vlast. NJegovom zaslugom u Požarevcu je 1819. godine podignuta Saborna crkva, dvor-konak (1825. godine), nova čaršija (1827. godine). i na kraju, Za vreme  vladavine njegovog sina, kneza Mihaila Obrenovića osnovana je ergela LJubičevo (1866. godine).

U Požarevcu je formirana prva gardijska jedinica u Srbiji, na osnovu naredbe knjaza Miloša Obrenovića na Đurđevdan 1830. godine. Tada je, od prve grupe mladića za Knjaževu Gardu, njih sedamdeset trojice, formirana je jedna pešadijska četa.

U Požarevcu je osnovan i Prvi nahijski sud u Srbiji, 1821. godine, pod nazivom Sovjet požarevački.

Godine 1842. Požarevljani su dobili pozorište, gde je održana i premijera „Romea i Julije“, i uopšte nekog dela Viljema Šekspira, na Balkanu.

Požarevac je 1915.  godine dobio i prvu pilotsku školu u kojoj su se obučavali piloti za potrebe ratnog vazduhoplovstva u Prvom svetskom ratu. Škola se nalazila na lokaciji na kojoj je danas Hipodrom, preko puta železničke stanice na pruzi koja je vodila do Dubravice.

Na teritoriji opštine i okruga nalaze se izuzetno bogati i brojni arheološki lokaliteti, od kojih su najznačajniji Golubačka tvrđava, Margum (Dubravica), Viminacijum (Kostolac) i lokalitet Rukumija. U ataru Kličevca pronađena je i svetski čuvena Velika majka (ili Kličevački idol) iz bronzanog perioda.

KULTURA

Galerija Milene Pavlović Barili (1909 – 1945) smeštena je u njenoj rodnoj kući, koju je njena majka Danica preuredila u spomen galeriju. Živela je u Beogradu Španiji, Rimu, Parizu i Londonu i NJujorku. Predstavnik je nadrealističkog romantizma. U SAD je pored slikarstva radila na komercijalnom dizajnu za modne žurnale.

Narodni muzej Požarevac osnovan je 1896 godine. Danas postoji na više objekata: Glavna zgrada, legat Miodraga Markovića, Muzej kulturne istorije, Еtno park tulba, Kuća Dobrnjčevih, Galerija savremene umetnosti, Šator požarevačkog mira.

Viminacijum – Arheološki park, otvoren 5. oktobra 2006. godine. Arheološki park raspolaže sa tavernom u kojoj se posetioci mogu okrepiti tokom posete lokalitetu, suvenirnicu sa velikim izborom suvenira, knjiga, i edukativnih igara. Sedam objekata je pokriveno i otvoreno za posetioce: Severna Glavna kapija legijskog logora (Porta pretoria), Rimske terme, Mauzolej u kojem je najverovatnije sahranjen rimski imperator Hostilijan, Mamut park, Domus Scientiarum, Zanatski centar sa pećima za proizvodnju keramike i opeke, Paleohrišćanska memorija (zbog specifične lokacije unutar Termoelektrane Drmno dostupna za posete samo u izuzetnim uslovima i uz ranije najave obezbeđenju TЕKO Kostolac B)

Еrgela LJubičevo – Jedna od najstarijih ergela u Srbiji (1866), osnovao ju je knez Mihailo Obrenović, u znak sećanja na svoju majku, kneginju LJubicu, suprugu knjaza Miloša. Početkom XX veka, ergela je izrasla u konjarsku instituciju evropskog ranga i imala je oko 500 grla plemenite rase.

Zgrada Načelstva je sagrađena 1889. godine, po projektu poznatog austrijskog arhitekte Fridriha Gizela, uz izvesne korekture arhitekata Jovana Ilkića i Dušana Živanovića. Po svojoj veličini, arhitektonskoj koncepciji i dekorativnoj obradi, ovo zdanje, za ondašnju Srbiju, bila je najreprezentativnija i najveća upravna zgrada toga vremena. Danas su u njoj smešteni Gradska uprava grada Požarevca, Braničevskog upravnog okruga, katastar, biblioteka, policija i Osnovni i Prekršajni sud.

Ispred zdanja Okružnog načelstva, nalazi se Gradski park, izgrađen 1894. godine. U parku se nalazi spomenik knezu Milošu Obrenoviću, podignut 1898. godine.

Poznati stanovnici Požarevca

Miloš Obrenović, Nikola Pašić, Đura Jakšić, Milena Pavlović Barili, Milivoje Živanović, Petar Dobrnjac, Milenko Stojković, Živka Matić, Velibor Vasović, Radomir Lukić, Mihajlo Bata Paskaljević, Slobodan Milošević, Pavle Savić, Slobodan Stojanović…
Korisne informacije